تعریف و نحوه تشکیل شرکت سهامی عام و خاص در ایران

 

سلام خدمت شما همراهان موسسه حقوقی صلح آفرین پارس ممنونم که بار دیگر مطالب و مقالات حقوقی موسسه حقوقی صلح آفرین پارس را دنبال می نمایید.

امروز قصد داریم در مورد تعریف و نحوه تشکیل شرکت های سهامی عام و شرکت های سهامی خاص در ایران صحبت کنیم .

با توجه به گسترده شدن اقتصاد و نیاز به کار و فعالیت جمعی نیاز است که بسیاری از فعالیت های اقتصادی در قالب یک شخصیت حقوقی انجام شود که شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص 2 نمونه از شرکت های قابل تاسیس در جمهوری اسلامی ایران است.

مطابق با آنچه که در قانون تجارت ذکر شده است شرکت های تجاری به 7 دسته تقسیم می گردند که 2 نوع از این شرکت ها شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص می باشند.

آنچه که در این مقاله می خوانید تعریف شرکت سهامی عام ، تعریف شرکت سهامی خاص ، نحوه تشکیل شرکت سهامی عام و نحوه تشکیل شرکت سهامی خاص ، تعداد شرکا شرکت سهامی عام ، تعداد شرکا شرکت سهامی خاص ، میزان سرمایه مورد نیاز برای تشکیل شرکت سهامی عام ، میزان سرمایه مورد نیاز برای تشکیل شرکت سهامی خاص ، نحوه نام گذاری شرکت سهامی عام و نحوه نام گذاری شرکت سهامی خاص ، شرایط تشکیل و ایجاد شخصیت حقوقی شرکت سهامی عام ، شرایط تشکیل و ایجاد شخصیت حقوقی شرکت سهامی خاص ، مراحل تشکیل شرکت سهامی عام ، مراحل تشکیل شرکت سهامی خاص ، وظایف مجمع عمومی موسس در تشکیل شرکت سهامی عام ، وظیفه مجامع عمومی در شرکت سهامی عام ، وظیفه مجامع عمومی در شرکت سهامی خاص ، مورد بررسی قرار می گیرد .

 

تعریف شرکت سهامی:

وکیل خوب شرکت موسسه حقوقی صلح آفرین پارس در مورد تعریف شرکت سهامی از منظر قانونگذار بیان می دارد : به موجب ماده 1 لایحه قانون تجارت:

((شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آن ها است))

به عقیده دکتر اسکینی : ((شرکت سهامی کاملا تابع قرارداد شرکا نیست و در لایحه قانونی بیشتر تاسیسی بودن آن تاکید شده است. در واقع در قرارداد شرکت نمی توان آزادانه وضعیت شخص حقوقی را معین نمود))

در حقیقت برخلاف شرکت مدنی با صرف توافق نمی توان شرکت تجاری را ایجاد نمود و باید تشریفات قانونی در تشکیل شرکت رعایت شود.

وکیل خوب شرکت موسسه حقوقی صلح آفرین پارس بیان می نماید : در شرکت سهامی ، به شرکا در ازای آورده ای که به شرکت می آورند یا مبلغی که تعهد می کنند ، سهام داده می شود. مجموع این سهام ، سرمایه شرکت سهامی را تشکیل می دهد . سهم در معنای خاص ، به معنای سهام شرکت سهامی و در معنای عام ، هر حق ناشی از مشارکت یا حصه شریک است.

 

 

شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص

 

وکیل خوب شرکت موسسه حقوقی صلح آفرین پارس در مورد تقسیم بندی شرکت سهامی به شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص اینگونه توضیح می دهد :

به موجب ماده 4 لایحه قانون تجارت

((شرکت سهامی به دو نوع تقسیم می شود: نوع اول :شرکت هایی که موسسین آن ها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند . اینگونه شرکت ها شرکت سهامی عام نامیده می شوند.

نوع دوم: شرکت هایی که تمام سرمایه آنها در موقع تاسیس منحصرا توسط موسسین تامین گردیده است. اینگونه شرکت ها شرکت سهامی خاص نامیده می شوند))

 

برای دسترسی به قانون تجارت کلیک کنید

 

با توجه به تعریف بالا بارزترین تفاوت شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص ، تفاوت در نوع تامین سرمایه شرکت می باشد.

وکیل خوب شرکت موسسه حقوقی صلح آفرین پارس بیان داشت : مثلا اگر 5 نفر قصد تشکیل شرکت سهامی را داشته باشند ، در شرکت سهامی خاص فقط همین 5 نفر باید تمام سرمایه شرکت را شخصا تعهد کنند ، اما در شرکت سهامی عام این 5 نفر مبلغی را طبق قانون تعهد و مابقی سرمایه شرکت را به عموم مردم پیشنهاد می کنند تا اشخاص علاقه مند سهام شرکت را خریداری کنند.

 

 

 

تعداد شرکا در شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص:

 

وکیل خوب شرکت موسسه حقوقی صلح آفرین پارس در مورد تعداد شرکا در شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص توضیح می دهد : اگر چه در شرکت مدنی حضور 2 شریک کفایت می کند ولی به موجب ماده 3 لایحه قانون تجارت

((در شرکت سهامی تعداد شرکا نباید از 3 نفر کمتر باشد))

در این ماده حداقل تعداد اعضا جداگانه در شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص مشخص نشده است.

در خصوص کفایت حداقل 3 شریک در شرکت سهامی خاص ، با توجه به نص قانون اختلاف نظر وجود ندارد.

به عقیده برخی از حقوق دانان در هر دو شرکت سهامی عام و خاص ، حضور حداقل 3 شریک کفایت می کند.

وکیل خوب شرکت موسسه حقوقی صلح آفرین پارس ادامه می دهد : طبق نظری دیگر ، در شرکت های سهامی عام ، حداقل تعداد موسس شرکت 3 نفر می باشد،اما در زمان تشکیل شرکت سهامی عام ، حداقل تعداد شریک 5 نفر می باشد زیرا طبق ماده 107 لایحه قانون تجارت حداقل تعداد اعضای هیات مدیره 5 نفر است.

 

 

 

میزان سرمایه در شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص:

 

وکیل خوب شرکت موسسه حقوقی صلح آفرین پارس در مورد این سوال که در شرکت های سهامی عام و شرکت های سهامی خاص میزان سرمایه برای تشکیل و یا ایجاد این نوع از شرکت ها چه میزان و مبلغ لازم است اینگونه توضیح می دهد که به موجب ماده 5 لایحه قانون تجارت:

((در موقع تاسیس ،شرکت سهامی عام از 5 میلیون ريال و شرکت های سهامی خاص از 1 میلیون ريال نباید کمتر باشد))

قانونگذار در این ماده ، میزان حداقل سرمایه را پیش بینی نموده است. در شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص حداکثر سرمایه در قانون معین نشده است.

 

 

نام در شرکت سهامی:

 

نام شرکت یکی از موضوعات مهم و حیاتی در شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص می باشد زیرا دارای آثار حقوقی است از همین جهت وکیل خوب شرکت موسسه حقوقی صلح آفرین پارس در مورد نام شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص برایمان اینگونه توضیح می دهند :

به موجب تبصره ماده 4 لایحه قانون تجارت

((در شرکت سهامی عام عبارت شرکت سهامی عام و در شرکت سهامی خاص عبارت شرکت سهامی خاص باید قبل از نام شرکت یا بعد از آن بدون فاصله با نام شرکت در کلیه اوراق و اطلاعیه ها و آگهی های شرکت به طور روشن و خوانا قید شود))

با وجود آنکه این تکلیف در شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص مقرر شده، اما در قانون ضمانت اجرای مدنی و کیفری معین نشده است و در صورت ورود خسارت ، باید طبق قواعد عام مسئولیت مدنی جبران خسارت شود، یعنی شخص زیان دیده اثبات کند که عدم قید عبارت سهامی خاص یا سهامی عام سبب ورود ضرر به من شده است.

 

 

شرایط تشکیل و ایجاد شخصیت حقوقی در شرکت سهامی عام:

 

وکیل خوب شرکت موسسه حقوقی صلح آفرین پارس برای ایجاد شخصیت حقوقی در شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص بیان می دارد :

شرایط تشکیل یا ایجاد شخصیت حقوقی شرکت سهامی عام دو مرحله است.

در ابتدا باید مدارک لازم جهت تشکیل شرکت تهیه و سهام شرکت جهت فروش به عموم مردم عرضه شود و پس از آن موسسین و تمام کسانی که در خرید سهام شرکت نقش داشته اند در مجمع عمومی موسس حاضر و شخصیت حقوقی شرکت را ایجاد کنند.

انجام امور اجرایی تاسیس شرکت ، قبل از ایجاد شخصیت حقوقی بر عهده موسسین می باشد. طبق تعریف جناب آقای دکتر اسکینی

((موسس شرکت به کسی اطلاق می شود که برای ایجاد شرکت پیش قدم می شود و سرمایه شرکت را از طریق جمع کردن شرکای دیگر فراهم می کند و مطابق مقررات قانونی ، اقدامات لازم را برای تشکیل شرکت به انجام می رساند و موسس می تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد))

 

 

تشکیل شرکت سهامی عام به 2 مرحله تقسیم می شود:

 

وکیل خوب شرکت موسسه حقوقی صلح آفرین پارس بیان می دارد که تشکیل شرکت سهامی عام دارای 2 مرحله است که در ذیل به توضیح این 2 مرحله می پردازیم :

مرحله اول: تهیه مدارک توسط موسسین
مرحله دوم: تکمیل تاسیس در مجمع عمومی موسس

 

نکته: در شرکت سهامی خاص ، فروش سهام به عموم مردم انجام نمی شود و مدارک مستقیما برای ثبت به مرجع ثبت شرکت ها ارسال می شود.

 

 

مرحله اول تاسیس شرکت سهامی عام ((تهیه مدارک))

 

الف: گواهی نامه بانکی

 

تهیه گواهی نامه بانکی از وظایف موسسین می باشد. تامین کنندگان سرمایه در شرکت سهامی عام به دو دسته (موسس و پذیره نویس) تقسیم می شوند.

تفکیک میان موسسین و پذیره نویسان تا زمانی برقرار است که شرکت به ثبت نرسیده است و زمانی که شرکت به ثبت برسد ، هر دو ((موسس و پذیره نویس)) سهامدار شرکت محسوب می شوند.

 

 

ب: اظهارنامه

 

به موجب ماده 7 لایحه ، اظهارنامه شناسنامه شرکت است و مرجع ثبت شرکتها زمانی اظهارنامه را تحویل می گیرد که به امضای کلیه موسسین رسیده باشد.

اظهارنامه باید تاریخ داشته باشد. اظهارنامه بیانگر مشخصات عمومی شرکت مانند سرمایه ، موضوع شرکت و مبلغ سرمایه است.

 

 

 

ج. طرح اساسنامه

 

مندرجات الزامی اساسنامه ، در ماده 8 لایحه قید شده است.

اساسنامه ، قانون اساسی شرکت است و مندرجات اساسنامه از اظهارنامه مفصل تر است. در بندهای 1 تا 4 هویت و اطلاعات کلی شرکت ، در بندهای 5 تا 11 سرمایه و سهام شرکت، بندهای 11 تا 14 در خصوص مجامع عمومی ، بنده های 15 تا 17 در خصوص هیات مدیره ، بنده 18 بازرس ، بند 19 امور مالی ، بند 20 انحلال و بند 21 در رابطه با تغییر اساسنامه می باشد.

طرح اساسنامه ، طرح پیشنهادی موسسین به مجمع عمومی موسس ، برای تصویب اساسنامه است و به همین دلیل به آن طرح اساسنامه می گویند.

هرگاه این طرح به تصویب مجمع عمومی موسس برسد، دیگر اساسنامه است نه طرح اساسنامه . به موجب ماده 83 لایحه ، تغییر اساسنامه شرکت سهامی عام در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده است.

طرح اساسنامه، باید با قید تاریخ باشد و به امضا کلیه موسسین برسد. اگر در طرح اساسنامه اصلاح یا تغییری نیاز باشد ، در صلاحبت مجمع عمومی موسس شرکت سهامی عام است.

 

نکته: در شرکت سهامی خاص ، طرح اساسنامه نداریم و طبق ماده 20 لایحه ، موسسین اساسنامه را تنظیم و همگی امضا می کنند.

 

 

د. طرح اعلامیه پذیره نویسی سهامی عام:

 

مندرجات طرح اعلامیه پذیره نویسی ، در ماده 9 لایحه آمده است. طبق ماده 6 لایحه ، طرح اعلامیه پذیره نویسی باید به امضای کلیه موسسین برسد.

طرح اعلامیه پذیره نویسی مخصوص شرکت سهامی عام است زیرا در سهامی عام برخلاف سهامی خاص ، تامین بخشی سرمایه از طریق عموم مردم می باشد.

طرح اعلامیه پذیره نویسی ، پیشنهاد موسسین برای انتشار اعلامیه در جراید است که به موجب آن ، عموم مردم دعوت می شوند تا در شرکت سرمایه گذاری کنند و قسمتی از سرمایه شرکت را در کنار موسسین تعهد کنند.

 

 

 

مرحله دوم تاسیس شرکت سهامی عام((تکمیل فرایند تاسیس)):

 

به موجب ماده 16 لایحه ، پس از گذشتن مهلت های لازم پذیره نویسی و مهلت تمدید شده ، ابتدا موسسین باید حداکثر ظرف مدت 1 ماه به امور زیر رسیدگی کنند:

1) به تعهدات پذیره نویسان رسیدگی و احراز کنند که تمام سرمایه شرکت صحیحا تعهد شده.

2) تعیین تعداد سهام هریک از تعهدکنندگان و اعلام آن: تعیین تعداد سهام برعهده موسسین می باشد و موسسین قبل از دعوت مجمع عمومی موسس باید تعداد سهام را تعیین نمایند و در عمل این موضوع تخصیص سهام نامیده می شود.

دعوت از مجمع عمومی موسسس: هرگاه مجمع عمومی موسس تشکیل شد طبق ماده 75 لایحه ، هم موسسین و هم پذیره نویسان حق حضور دارند.

 

 

وظایف مجمع عمومی موسس:

 

یکی از مهم ترین مجامع در شرکت سهامی عام مجمع عموی موسس می باشد که وکیل خوب شرکت موسسه حقوقی صلح آفرین پارس در مورد وظایف مجمع عمومی موسس به اختصار بیان می دارد :

 

1)رسیدگی و احراز تعهد کلیه سهام شرکت و تادیه مبالغ لازم

2)شور درباره اساسنامه شرکت و تصویب اساسنامه شرکت سهامی عام

3)تعیین روزنامه کثیرالانتشار برای دعوت از مجمع عمومی عادی یا سالیانه

4) انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت سهامی عام

 

 

امیدواریم مطالبی که خدمت شما بازدیدکنندگان محترم ارائه شد مفید واقع شده باشد.
در صورت نیاز به وکیل متخصص در رابطه با پرونده خود می توانید با بهترین وکیل دادگستری تماس بگیرید.

موسسه حقوقی صلح آفرین پارس متشکل از مجرب ترین وکلا حال حاضر کشور و اساتید مطرح دانشگاه
های کشور در کنار شما می باشند.
تلفن تماس: 02166408517